Trồng sầu riêng bao lâu có trái? Đây là câu hỏi phổ biến của nhiều nhà vườn khi bắt đầu với loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao này. Thời gian sầu riêng cho quả phụ thuộc chủ yếu vào giống cây, điều kiện khí hậu, chế độ chăm sóc và thổ nhưỡng. Theo thực tế sản xuất tại các vùng trồng trọng điểm như Tiền Giang, Đắk Lắk và Bến Tre, thời gian trung bình từ lúc trồng đến khi cây sầu riêng bắt đầu ra hoa, đậu trái là khoảng 3 đến 5 năm, trong đó các giống lai tạo như Monthong hay Ri6 thường cho trái sớm hơn nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật.
Trong quá trình sinh trưởng, cây sầu riêng trải qua nhiều giai đoạn sinh lý quan trọng như: phát triển tán, phân cành cấp 1–2, ra nụ hoa và đậu quả. Tốc độ phát triển chịu ảnh hưởng lớn từ thời tiết, đặc biệt là lượng mưa và nhiệt độ trong năm, cũng như các biện pháp kỹ thuật như bón phân cân đối, tỉa cành hợp lý và quản lý sâu bệnh. Một số giống sầu riêng được ghép trên gốc cây trưởng thành có thể rút ngắn chu kỳ ra trái xuống còn 30–36 tháng, tuy nhiên năng suất và chất lượng trái cũng phụ thuộc nhiều vào giai đoạn cây đạt độ “chín sinh lý”. Vì vậy, hiểu rõ chu kỳ phát triển và yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp nhà vườn chủ động hơn trong việc lập kế hoạch đầu tư và thu hoạch.
Các giai đoạn phát triển của cây sầu riêng
Các giai đoạn phát triển của cây sầu riêng diễn ra theo chu trình sinh trưởng thực vật rõ ràng, gồm năm mốc chính: nảy mầm, cây con, trưởng thành, ra hoa và đậu trái. Ở giai đoạn nảy mầm, hạt sầu riêng cần độ ẩm ổn định và ánh sáng gián tiếp để bắt đầu phát triển. Sau khoảng 10–15 ngày, cây non xuất hiện với hai lá mầm đầu tiên. Giai đoạn cây con kéo dài từ 1 đến 2 năm, khi đó cây phát triển hệ rễ chính và cành non, cần che bóng nhẹ và bón phân định kỳ để hỗ trợ sinh trưởng. Việc kiểm soát sâu bệnh và giữ độ ẩm đất là yếu tố then chốt trong giai đoạn này.
Khi bước vào giai đoạn trưởng thành (năm thứ 3–5), cây sầu riêng hình thành bộ khung tán, lá già dày và cứng, bắt đầu có khả năng phân hóa mầm hoa. Giai đoạn ra hoa thường rơi vào mùa khô, cây cần được ngừng tưới nhẹ để kích thích ra nụ hoa. Sau 1–2 tháng, hoa sầu riêng nở và được thụ phấn tự nhiên hoặc thủ công. Giai đoạn đậu trái quyết định năng suất, đòi hỏi chăm sóc kỹ lưỡng như tỉa trái non, bón phân kali và canxi để tăng kích thước quả và chất lượng thịt. Một cây sầu riêng trưởng thành có thể cho thu hoạch ổn định từ năm thứ 5 trở đi, kéo dài đến hơn 20 năm nếu được quản lý và chăm sóc đúng kỹ thuật.
Yếu tố ảnh hưởng đến thời gian cây sầu riêng có trái
Yếu tố ảnh hưởng đến thời gian cây sầu riêng có trái chủ yếu liên quan đến giống cây, đặc điểm đất trồng, lượng nước, khí hậu địa phương và kỹ thuật chăm sóc. Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, cây sầu riêng thường bắt đầu ra trái sau 3–5 năm nếu được trồng bằng giống ghép chất lượng cao như Monthong hoặc Ri6. Giống cây ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ sinh trưởng, khả năng ra hoa, và chống chịu sâu bệnh. Đất trồng phải có độ PH từ 5.5 đến 6.5, giữ ẩm tốt nhưng không đọng nước, đồng thời cần cung cấp đủ dinh dưỡng hữu cơ để bộ rễ phát triển khỏe mạnh.
Yếu tố kỹ thuật canh tác như tỉa tán cây hợp lý, cân bằng ánh sáng, và lịch bón phân chính xác cũng ảnh hưởng đáng kể đến việc làm sao để sầu riêng mau có trái. Phân hữu cơ ủ hoai, kết hợp với lượng nước tưới ổn định, giúp duy trì độ ẩm đất lý tưởng trong suốt giai đoạn sinh trưởng. Ngoài ra, việc quản lý sâu bệnh bằng cách phòng ngừa các loại bệnh hại như thối rễ, nấm phytophthora cũng là yếu tố quyết định năng suất trái. Theo nghiên cứu của Viện Cây Ăn Quả miền Nam (2021), cây được áp dụng quy trình kỹ thuật chuẩn có tỷ lệ ra hoa đồng đều hơn 30% so với nhóm đối chứng. Điều này cho thấy vai trò then chốt của kỹ thuật chăm sóc và điều kiện sinh thái trong việc rút ngắn thời gian cây ra quả.
Trồng sầu riêng bằng hạt hay cây ghép – cái nào cho trái nhanh hơn?
Trồng sầu riêng bằng cây ghép cho trái sớm hơn đáng kể so với trồng bằng hạt, nhờ phương pháp nhân giống vô tính từ cây mẹ đã được chọn lọc. Cây sầu riêng ghép thường bắt đầu ra trái sau 3–5 năm, trong khi cây trồng từ hạt cần đến 6–10 năm để ra trái lần đầu. Nguyên nhân chính là vì cây ghép thừa hưởng trực tiếp đặc tính sinh trưởng và khả năng kết trái của cây mẹ thông qua mắt ghép, giúp rút ngắn chu kỳ sinh trưởng. Trong khi đó, cây từ hạt là F1 nên có sự biến dị di truyền, dẫn đến thời gian sinh trưởng dài và phẩm chất quả không đồng đều.
Tuy nhiên, trồng sầu riêng từ hạt dễ thực hiện hơn, chi phí thấp hơn, nhưng đòi hỏi người trồng phải kiên nhẫn và sẵn sàng đối mặt với rủi ro về giống. Cây ghép yêu cầu kỹ thuật cao, cần chọn đúng thời điểm ghép, đảm bảo cây gốc khỏe và mắt ghép lấy từ cây mẹ ưu tú. Ngoài ra, để đạt hiệu quả cao, người trồng nên kết hợp chọn giống sầu riêng phù hợp với thổ nhưỡng và chăm sóc kỹ lưỡng trong giai đoạn đầu. Vì vậy, nếu mục tiêu là ra trái nhanh, ổn định và chất lượng cao, thì cây ghép là lựa chọn ưu tiên trong canh tác sầu riêng hiện đại.
Tham khảo thêm thông tin về bảng giá sầu riêng mới nhất tại Banggianongsan.com
Giống sầu riêng nào nhanh có trái nhất hiện nay?
Giống sầu riêng Ri6 là giống sầu riêng cho trái sớm nhất hiện nay, với thời gian ra quả từ 3,5 đến 4 năm sau khi trồng nếu được chăm sóc đúng kỹ thuật. Đây là giống sầu riêng nội địa Việt Nam có tỷ lệ đậu trái cao, trung bình 60–70%, nổi bật với mùi thơm đặc trưng, cơm vàng đậm và hạt lép. So với các giống nhập khẩu như Musang King (Malaysia) hoặc Monthong (Thái Lan), Ri6 có lợi thế rõ rệt về thời gian đậu trái và khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu miền Tây Nam Bộ.
Trong nhóm các giống sầu riêng phổ biến hiện nay, Dona (viết tắt của giống sầu riêng Dona-TH) cũng được đánh giá cao về tốc độ phát triển và năng suất. Dona có nguồn gốc từ Thái Lan, thời gian ra trái khoảng 4 năm, tỷ lệ đậu trái đạt 65–75% nếu ghép trên gốc giống khỏe và được cắt tỉa hợp lý. Trong khi đó, giống Monthong – dù là một trong những giống xuất khẩu chủ lực của Thái Lan – lại thường cần đến 5 năm để bắt đầu cho thu hoạch. Musang King, dù có giá bán cao và hương vị độc đáo, lại chậm đậu trái hơn (5–6 năm) và yêu cầu kỹ thuật trồng cầu kỳ. Với nhu cầu chọn giống sầu riêng cho trái sớm, các nhà vườn hiện nay ưu tiên Ri6 và Dona do hiệu quả kinh tế cao trong thời gian ngắn.
Kỹ thuật chăm sóc giúp cây sầu riêng ra trái đúng mùa
Để cây sầu riêng ra trái đúng chu kỳ, nông dân cần áp dụng đồng bộ các kỹ thuật từ tưới nước hợp lý, tỉa cành chuẩn xác, đến bón phân cân đối theo giai đoạn sinh trưởng. Trong mùa khô, việc kiểm soát chế độ tưới giúp cây phân hóa mầm hoa hiệu quả. Nên giảm dần lượng nước tưới trước giai đoạn xử lý ra hoa 20–30 ngày, kết hợp với bón Kali (K2O) từ 2–3 kg/cây để gia tăng tỷ lệ ra hoa đồng loạt. Tỉa cành cấp 1 và cấp 2 cần thực hiện sau mỗi vụ thu hoạch, loại bỏ cành sâu bệnh, cành rậm rạp nhằm tăng ánh sáng và tập trung dinh dưỡng cho cành mang trái.
Việc xử lý ra hoa bằng Paclobutrazol – một loại chất điều hòa sinh trưởng – cần thực hiện chính xác về liều lượng và thời điểm. Nồng độ khuyến cáo là 0,5 – 1 g hoạt chất/mét đường kính tán, pha loãng và tưới quanh gốc sau khi cây đã trải qua 30–45 ngày khô hạn. Sau 50–60 ngày kể từ khi xử lý, cây sẽ bắt đầu phân hóa mầm hoa nếu được chăm sóc đúng quy trình. Ngoài ra, cần bổ sung trung vi lượng như Bo, Canxi và Magie để tăng chất lượng đậu quả và chống rụng hoa non. Áp dụng đúng kỹ thuật trồng trọt hiện đại không chỉ giúp cây ra trái đúng mùa mà còn nâng cao năng suất và ổn định sản lượng lâu dài.
Bao lâu sau khi ra hoa thì sầu riêng cho thu hoạch?
Sầu riêng thường cho thu hoạch sau 100 đến 140 ngày kể từ khi ra hoa, tùy thuộc vào giống cây và điều kiện chăm sóc. Thời gian phát triển của trái sầu riêng được tính từ lúc đậu quả non đến khi quả đạt kích thước chuẩn, vỏ chuyển sang màu vàng xanh hoặc nâu sáng tùy giống. Một số giống phổ biến như Ri6, Monthong, Dona có thời gian chín dao động trong khoảng này nếu được chăm sóc tốt và không gặp áp lực sâu bệnh. Giai đoạn từ lúc ra hoa đến khi đậu trái kéo dài khoảng 10–15 ngày, sau đó quả bắt đầu phát triển nhanh về kích thước, độ dày cơm và mùi thơm. Quản lý tốt độ ẩm, phân bón, và đặc biệt là sâu bệnh trong giai đoạn nuôi quả giúp đảm bảo tỷ lệ đậu quả cao và rút ngắn thời gian chín.
Việc xác định đúng thời điểm thu hoạch phụ thuộc vào việc theo dõi các chỉ số sinh lý như độ mềm cuống quả, màu sắc vỏ và mùi thơm đặc trưng. Trái sầu riêng thu hoạch quá sớm thường có cơm nhạt, chưa đạt độ ngọt tối ưu; trong khi nếu để quá chín trên cây, quả dễ nứt vỏ và giảm chất lượng thương phẩm. Một số nông dân sử dụng phương pháp đếm ngày từ khi hoa nở kết hợp với quan sát màu vỏ và cuống quả để ước tính ngày thu hoạch chính xác. Thời điểm thu hoạch cũng cần cân đối với yếu tố mùa vụ và nhu cầu thị trường để tối ưu giá bán. Do đó, kiểm soát kỹ thời gian từ lúc ra hoa đến khi thu hoạch là yếu tố then chốt trong canh tác sầu riêng thương phẩm.
